بلاغت «آیرونی» و تحلیل ابتکارات جواهری در قصیده طنزآمیز«تَنْویمَةُ الْجِیاعْ»

Authors

  • رضا رضایی دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه سیستان و بلوچستان
  • فرشته دیبایی کارشناس‌ارشد زبان و ادبیات عربی، دانشگاه سیستان و بلوچستان
Abstract:

آیرونی به‌عنوان یک صنعت ادبی و بلاغی از ابزار ایجاد تنش در متن است. این مقاله، با بررسی آیرونی و انواع آن به تحلیل قصیدة، «تنویمةالجیاع» جواهری که محتوایی طنزآمیز دارد، پرداخته است. شاعر در این قصیده، با بهره‌گیری از تلفیق متناقض و متضاد وضعیت موجود و آرمان و اندیشه متعهد خود، هنر آیرونی را به کار گرفته است و زیرکانه با ایجاد رابطه‌ای‌قوی و تأثیرگذار یعنی «اسلوب خطابی» خواننده را با متن اشعار خود درگیر کرده است. این پژوهش با روش توصیف و تحلیل متن در صدد است تا پاسخی، برای علت رویکرد جواهری به شیوه‌آیرونیک، شگردهای شاعر در زبان طنز، وهدف وی از بیان آیرونیک، بیابد. یافته‌های پژوهش به صورت توصیفی و تحلیلی نشان می‌دهد که جواهری درقصیدة «تنویمةالجیاع» به قصد طرح تضادها و نابسامانی‌های جامعه به شیوه آیرونی متوسل شده است تا مخاطب تفاوت وضعیت موجود را با حقیقت از لابه‌لای تضادها کشف کند. رویکرد ساختاری، تناسب وزن، توجه به موسیقی درونی و اسلوب خطابی، مبین انتخاب آگاهانه و لحن انتقادی شاعر است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

شعر جواهری از منظر تحلیل ساختاری (بررسی موردی دو قصیده دینی شاعر)

امروزه روشن شده است که ادبیات، رویدادی است که در متن زبان جنبة پیدایی به خود می­گیرد؛ چرا که زبان به ادبیات شکل می­دهد و بدان هویت می­بخشد. در واقع زبان یک نظام آوایی، دستوری و واژگانی برای بیان اندیشه و احساس است.  با مطرح شدن مکتب صورتگرایی و پس از آن ساخت­گرایی، ناقدان بر این عقیده شدند که  اثر ادبی را بدون هرگونه پیش زمینه‌ای باید نگریست و در نقد و تحلیل متن ادبی، باید تنها به خود اثر پرداخ...

full text

نقد پژوهشهای آیرونی شناسی فارسی: ناهمخوانی نمونه های فارسی با مفهوم اصلی آیرونی در بلاغت غربی

زبان مجازی به وسیلة حذف ارجاع، استعاره، کنایه، رمز و غیره همواره مرجع سخن و مدلول خود را پنهان و نفی می کند؛ در نتیجه عناصر متن با یکدیگر تنش پیدا می کنند. یکی از ابزارهای کارآمد برای گریز از شفاف گویی آیرونی است. این صنعت همواره یکی از شیوه-های برخورد انسان با جهان بوده است و بالطبع در بیان نیز ویژگی های خاصی را پدید می آورد. هدف از نوشتن این مقاله نقد و تحلیل 9 مقالۀ موجود به زبان فارسی (بر ح...

full text

بررسی و تحلیل ابتکارات مرثیه‌سرایان اردو

چکیده به نظر برخی از محققان و نقادان شبه قاره،‌‌ در میان انواع ادبی منظوم اردو، «مرثیه» یک نوع ادبی به‌شمار می‌‌رود که از مرثیة عربی و حتی فارسی مستقل است. درحقیقت، نوحه‌خواندن در سوگواری کسی که از دنیا رفته، در بین تمام ملت‌‌ها، وجود داشته و دارد؛ و البته بر اساس تفاوت‌‌های فرهنگی ملت‌‌ها ابراز این تأثرات نیز متفاوت است. در ادبیات فارسی و اردو، مرثیة شهدای کربلا به‌دلیل تقدس دینی شکل خاصی به ‌...

full text

شعر جواهری از منظر تحلیل ساختاری (بررسی موردی دو قصیده دینی شاعر)

امروزه روشن شده است که ادبیات، رویدادی است که در متن زبان جنبة پیدایی به خود می­گیرد؛ چرا که زبان به ادبیات شکل می­دهد و بدان هویت می­بخشد. در واقع زبان یک نظام آوایی، دستوری و واژگانی برای بیان اندیشه و احساس است.  با مطرح شدن مکتب صورتگرایی و پس از آن ساخت­گرایی، ناقدان بر این عقیده شدند که  اثر ادبی را بدون هرگونه پیش زمینه ای باید نگریست و در نقد و تحلیل متن ادبی، باید تنها به خود اثر پرداخ...

full text

بررسی و تحلیل انواع برجسته و پرکاربرد آیرونی در مثنوی

آیرونی یکی از اصطلاحات پیچیده و مهم در بلاغت، فلسفه و نقد ادبی است. متون فارسی نیز از ظرفیت‌های فراوان این صنعت بلاغی ذیل عنوان‌هایی چون طنز، تهکّم، مجاز به علاقه ضدیت، استعاره عنادیه و... بهره برده است. دراین‌میان، یکی از بنیادهای بلاغی مثنوی معنوی، مهارت و هنرمندی مولانا در به‌کارگیری طنز و انواع گوناگون آن است­. مهارت خاص مولانا در مخاطب‌شناسی و اهتمام به تبیین و تعلیم مفاهیم عالی دینی، عرفان...

full text

ترجمه و تحلیل موضوعی – ادبی قصیده « ثورهُ العراق »از محمد مهدی جواهری

دو قصیده « ثَور?ُ العراق » و « الثور?ُ العراقیّ? » از قصاید سیاسی محمّد مهدی جواهری – شاعر برجسته کلاسیک معاصر عراق- در این رساله مورد بررسی قرار گرفته است . او در این قصاید به اوضاع سیاسی عراق در سالهای قبل و بعد از انقلاب 1920 میلادی پرداخته و در آن أعراب و مسلمانان را به اتّحاد و ایستادگی در صفی یکپارچه و کنار گذاشتن اختلافات قبیلگی و نژادی در جهت مبارزه با استعمار و مقاومت در برابر دسیسه های استع...

15 صفحه اول

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 7  issue 12

pages  89- 104

publication date 2017-05-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023